Dit artikel gaat niet specifiek over Ada's Hoeve,
maar over de scoutingkampeerterreinen in het algemeen.
Eén van de foto's werd wel op ons terrein gemaakt.

Vrijwilligers beheren Scoutingkampeerterreinen

Scouting Nederland is de grootste jeugd- en jongerenvereniging van Nederland met 90.000 jeugdleden en 30.000 kaderleden. ledere week ondernemen de Scouts uitdagende activiteiten. Spelenderwijs komen jongeren hierbij in aanraking met de natuur. Kamperen en op kamp gaan vormen de hoogtepunten van het Scoutingseizoen. Veel van wat in de voorgaande periode geleerd is, kan tijdens een zomerkamp in praktijk gebracht worden. Samen ondernemen de Scouts activiteiten en verkennen de natuur. Tijdens Scoutingkampen leren jeugdleden met een beperkte hoeveelheid middelen zichzelf te redden. Kamperen en de daarmee samenhangende activiteiten zijn deels een doel op zich, een wezenlijk onderdeel van het Scoutingprogramma. Daarnaast biedt het kamperen de mogelijkheid om te verblijven op een andere, onbekende locatie, van waaruit diverse nieuwe, leerzame en uitdagende activiteiten ondernomen kunnen worden. Tijdens het kamperen voorziet de groep zoveel mogelijk in de eigen behoeften en zet haar eigen kamp op. Scouting Nederland beheert een groot aantal terreinen waar Scouts kunnen kamperen. De primaire doelstelling van deze terreinen is het bieden van de mogelijkheid aan Scouts om te kamperen.

Van de terreinen die door Scouting Nederland beheerd worden is bijna honderd hectare in eigendom van de vereniging, een deel wordt gepacht, gehuurd of via een gebruiksovereenkomst ter beschikking gesteld aan de Scouts. Daarnaast is er een aantal particulieren dat hun landgoed of terrein openstelt voor Scouts om te kamperen. De inrichting van de terreinen varieert van eenvoudig met slechts stromend water tot luxer met douche en sanitaire voorzieningen.

Vrijwillig beheer

Het beheer wordt uitgevoerd door vrijwilligers. Deze zijn verantwoordelijk voor alle zaken die met het exploiteren van de kampeerterreinen te maken hebben. Dit varieert van het doen van de administratie, het ontvangen van de gasten en promotie tot het opstellen van begrotingen en onderhoud plegen aan terreinen en gebouwen. Vaak hebben de teamleden een professionele achtergrond die ten goede komt aan hun werkzaamheden voor het kampeerterrein. Voor de eenvoudige onderhoudsklussen worden Scoutinggroepen ingeschakeld die in ruil voor het werken in het bos, gratis kunnen overnachten. Ook wordt samengewerkt met bijvoorbeeld Landschapsbeheer Nederland en lokale afdelingen van KNNV.

Scouting Nederland is een vrijwilligersorganisatie en het beheer van de terreinen wil de vereniging dan ook in de toekomst door vrijwilligers laten uitvoeren. De hoeveelheid werk, die samenhangt met het beheren van kampeerterreinen is de laatste jaren echter sterk toegenomen. Door strengere wet- en regelgeving en eisen die gesteld worden aan het grondgebruik wordt veel van de organisatie verwacht. Dit één van de redenen dat de laatste tweejaar, met subsidie van het ministerie van LNV in het kader van de Stimuleringsregeling vernieuwing landelijk gebied, hard is gewerkt aan het optimaliseren en professionaliseren van het beheer van de kampeerterreinen. In eerste instantie is aandacht besteed aan een betere taakverdeling binnen de bestaande beheerteams. In het verleden lag de nadruk op mensen die klussen uitvoerden en als kampeerstaf gastheer of -vrouw van het terrein waren. In de huidige organisatie zijn coördinatoren voor bosbeheer, gebouwenonderhoud, administratie en PR werkzaam. Ook proberen de beheerders nog meer dan al het geval was, samen te werken met andere organisaties en aangrenzende terreinbeheerders.

Plannen maken

Om het kamperen op de terreinen ook in de verre toekomst mogelijk te maken, zijn met behulp van deskundigen binnen en buiten de vereniging richtlijnen opgesteld waaraan het bos- en terreinbeheer dient te voldoen. Voor de diverse terreinen die de vereniging in eigendom heeft zijn bosbeheerplannen opgesteld. De vorige plannen dateren van begin jaren '80. Het gevolg is geweest dat veel beheer een ad hoc karakter had, hetgeen niet ten goede is gekomen aan de kwaliteit van de terreinen. De nieuwe plannen beschrijven de toestand van het terrein, de richting waarin het beheer dient te gaan en de noodzakelijke incidentele en structurele werkzaamheden voor de komende 25 jaar.

Op een aantal terreinen zijn opstallen aanwezig, zoals verblijfaccommodaties, sanitaire gebouwen en werkschuren. Scouting Nederland wil ook het onderhoud van deze gebouwen professioneel organiseren. Zo worden met behulp van het programma GOBIS van DHV onderhouds- planningen en meerjarenbegrotingen gemaakt.

Ondersteuning

De beheerders van de terreinen kunnen terugvallen op veel deskundigheid binnen de landelijke vereniging. Scouting Nederland heeft landelijke teams die zich bezig houden met Arbo & Veiligheid, het beheer van kampeerterreinen en accommodaties en belangenbehartiging. Binnenkort wordt een handboek voor het beheer van Scoutingkampeerterreinen gepubliceerd, waarmee de beheerteams ondersteund worden in hun werkzaamheden. Een groot aantal terreinen werkt daarnaast samen onder de noemer Scoutinglabelterreinen. Binnen deze club wordt veel kennis uitgewisseld over het beheer. Niet alleen de terreinen die in beheer zijn bij Scouting Nederland kunnen aangemerkt worden als Scoutinglabelterrein. Ook voor kampeerterreinen die beheerd worden door een zelfstandige stichting of die particulier eigendom zijn bestaat de mogelijkheid om zich als Scoutinglabelterrein te laten kwalificeren.

Door de grote inzet van de vrijwilligers, die zich erg verbonden voelen met het terrein waarvoor ze werkzaam zijn, kunnen jaarlijks vele duizenden Scouts genieten van de natuur en uitdagende activiteiten ondernemen waarbij ze hun grenzen kunnen verleggen.

Meer mogelijkheden

Niet alleen de terreinen die in beheer zijn bij Scouting Nederland worden door Scouts gebruikt om te kamperen. Zoals uit bovenstaande blijkt, kamperen Scouts ook op terreinen van particulieren of beheerstichtingen. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van groepskampeerterreinen van Staatsbosbeheer en defensieterreinen. Het wordt echter steeds moeilijker om in Nederland op een Scoutingwijze te kamperen. Wet- en regelgeving wordt strenger en maakt de primitieve wijze waarop Scouts over het algemeen kamperen niet eenvoudig. De grond wordt schaarser, waardoor het niet makkelijk is nieuwe kampeermogelijkheden te krijgen. Voortdurend is de organisatie op zoek naar nieuwe terreinen waar Scouts hun tenten kunnen opslaan. Gelukkig zijn er nog steeds paniculieren en organisaties die deze mogelijkheid aan Scouts bieden, waardoor de Scouts spelenderwijs respect voor de natuur leren krijgen.

Tekst: Fedde Boersma

'De Landeigenaar' is een uitgave van de Federatie
Particulier Grondbezit en verschijnt zes maal per jaar.